Depremlerde kırılmayan faylar mercek altında

Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve AFAD Bilimsel Destek Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan merkezli iki büyük deprem yaşandığını, bu 2 fayın Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde olduğunu söyledi.

Bölgedeki diğer faylara ilişkin çok sayıda bilim insanının araştırma yaptığına ve özellikle bu büyük depremlerde kırılmayan fayların ön plana alındığına işaret eden Sözbilir, "Kahramanmaraş'ın içinden geçen Maraş Fay Zonu dediğimiz bir fay var. O fay henüz kırılmadı. Bu fayın 6,8'e kadar deprem üretme olasılığı var." dedi.

Maraş Fay Zonu'nun en güneydeki aktif kolu üzerinde 5 hendek açtıklarını, bu fayın yaşını, geçmişte hangi aralıklarla kaç deprem ürettiğini ve en son ne zaman deprem ürettiğini ortaya koyduklarını dile getiren Sözbilir, "Bu çalışmanın sonuçlarını aldık ve buna göre de Maraş Fay Zonu'nun en güneyindeki parçanın aktivitesinin en yüksek olduğunu, dolayısıyla bu parçanın yapılaşma anlamında kapatılması gerektiğini devletimize önerdik. Doğu Anadolu Fayı gibi uzun bir fay değil ama son 10 bin yılda 3 deprem ürettiğini ve 3 bin yıla yakın bir deprem üretme aralığı olduğunu belirledik." diye konuştu.

Maraş Fay Zonu'nun üzerinde en son 1500'lerde deprem olduğunu aktaran Sözbilir, Doğu Anadolu Fayı'ndan kaynaklanan depremlerin de bu kolu etkilediğine dair veriler elde ettiklerini bildirdi.

Yedisu Segmenti ve Ölüdeniz Fayı

Sözbilir, 6 Şubat depreminin ilkinde Narlı, Erkenek, Pazarcık ve Amanos gibi segmentlerin kırıldığını, ikinci depremde ise Çardak ve Doğanşehir fayının kırıldığını ifade ederek, bu fayların kuzeye doğru devamında bulunan Malatya Fayı'nın ise henüz kırılmadığını kaydetti.

Malatya'da 16 Ekim'de meydana gelen ve merkez üssü Kale ilçesi olan 5,9 büyüklüğündeki depremle Erkenek ile Pütürge arasında daha önce kırılmayan fayın kırıldığını, bu fayda Elazığ tarafına doğru kırılmayan parçanın kalmadığını anlatan Sözbilir, Bingöl tarafında ise kırılmayan parçaların bulunduğuna dikkati çekti.

Prof. Dr. Sözbilir, şunları kaydetti:

"Daha kuzeyde Bingöl tarafında kırılmayan parçalar var. Yedisu Segmenti'nin olduğu bölge. Kuzey Anadolu Fayı'nın bir kolu o. Bingöl tarafındaki Doğu Anadolu Fayı'nın parçası da henüz kırılmış değil. Daha doğrusu oralarda deprem bekleniyor. Çünkü onlar sismik boşluk sınıfında. Yani deprem aralığı artık günümüzde deprem üretmesi gerektiğini söylüyor.

Bir diğer önemli yer tabii ki daha güneyde Pazarcık'tan güneye doğru indiğimizde orada da Ölüdeniz Fayı var. Bu fay da 6 Şubat depremlerinde kırılmadı. Sakçagöz, Yesemek, Hacıpaşa gibi, bizim ülke sınırları içinde kalan fay parçaları henüz kırılmış değil. Onların üzerinde de çalışmalar yapıyoruz."