Hedasi Barajı açılıyor: Su gerginliği artıyor

Başbakan Abiy Ahmed’e göre Etiyopya, Büyük Hedasi (Rönesans) Barajı'nın inşasını tamamladı ve rezervuarını tamamen doldurdu.

Başbakan, projenin önümüzdeki altı ay içerisinde açılacağını duyurdu. Dünya kamuoyu tarafından yakından takp edilen bu açıklama, bölgede yeni gerginliklerin de habercisi. 

Etiyopya Başbakanı konuşmasında, barajın "Mısır'ı olumsuz etkilemediğini ve Kahire ve Hartum’un ülkesine herhangi bir zarar vermeyeceğini" belirterek, iki ülkeye de diyalog ve işbirliği çağrısında bulundu.

Ancak Etiyopya Başbakanı'nın diyalog çağrısına ilişkin Mısır makamlarından henüz resmi bir açıklama veya tepki gelmedi. Abiy Ahmed'in bu açıklamaların öncesinde Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Sudan ve Güney Sudan Dairesi Müdürü Büyükelçi Yaser Sorour, "Ülkesinin Etiyopya barajı konusunda hukuken bağlayıcı bir anlaşmaya varmak amacıyla diplomatik çabalarını sürdürdüğünü" belirtti.

Peki, Afrika'da üç ülkeyi karşı karşıya getiren Hedasi Barajı nedir? Mısır ve Sudan bu barajdan nasıl etkileniyor. Gelin birlikte bakalım...

Hedasi (Rönesans) Barajı nedir?

Bittiğinde Afrika’nın en büyük barajı olacak Rönesans Barajı, Etiyopya tarafından Mavi Nil üzerinde inşa ediliyor.

Etiyopya’nın Sudan sınırına yaklaşık 20 ila 40 kilometre mesafede bulunan Rönesans Barajı tamamlandığında büyük bir alan su altında kalacağı için bölgeden 30 bin kişi tahliye edilecek.
Etiyopya’nın Rönesans Barajı’ndan 5 ya da 6 bin megavat elektrik üretmesi bekleniyor. Barajdan yararlanan sadece Etiyopya olmuyor. Sudan da barajın yapılmasından faydalanıyor. Zira baraj, zaman zaman su baskınlarına uğrayan Sudan’daki tarım arazilerini de kurtarmış olacak.

Ancak Rönesans Barajı, Sudan ve Mısır’da endişe kaynağı. İki ülke, barajın yapılmasının akabinde yaklaşık 25 milyar metre küp su kaybına uğruyor.

Mısır’ın inşa ettiği barajlarda su seviyesinin düşmesi ile elektrik üretiminin yüzde 20 ile yüzde 40 arasında azalması bekleniyor. Baraj havzasının dolmasının yıllar alacak olması, Mavi Nil’in suyunun ulaştığı Mısır ve Sudan’ın su payının ciddi oranda düşmesi anlamına geliyor.

 

Baraj Mısır ve Sudan'ın aleyhine mi?

Bittiğinde Afrika’nın en büyük barajı olacak Rönesans Barajı, Etiyopya tarafından Mavi Nil üzerinde inşa ediliyor.

Etiyopya’nın Sudan sınırına yaklaşık 20 ila 40 kilometre mesafede bulunan Rönesans Barajı tamamlandığında büyük bir alan su altında kalacağı için bölgeden 30 bin kişi tahliye edilecek.

Etiyopya’nın Rönesans Barajı’ndan 5 ya da 6 bin megavat elektrik üretmesi bekleniyor. Barajdan yararlanan sadece Etiyopya olmuyor. Sudan da barajın yapılmasından faydalanıyor. Zira baraj, zaman zaman su baskınlarına uğrayan Sudan’daki tarım arazilerini de kurtarmış olacak.

Ancak Rönesans Barajı, Sudan ve Mısır’da endişe kaynağı. İki ülke, barajın yapılmasının akabinde yaklaşık 25 milyar metre küp su kaybına uğruyor.

Mısır’ın inşa ettiği barajlarda su seviyesinin düşmesi ile elektrik üretiminin yüzde 20 ile yüzde 40 arasında azalması bekleniyor. Baraj havzasının dolmasının yıllar alacak olması, Mavi Nil’in suyunun ulaştığı Mısır ve Sudan’ın su payının ciddi oranda düşmesi anlamına geliyor.

Nil Nehri: Mısır, Nil’in bir armağanıdır

Afrika’nın doğusunda yer alan Nil Nehri 6 bin 650 kilometre uzunluğa sahip ve bölge ülkelerinde yapılan tarım, balıkçılık ve turizm için hayati önem taşıyor.

Nil Nehri 2 ana koldan oluşuyor. Birincisi, platolardaki göllerden (Victoria Gölü) beslenen Beyaz Nil, ikincisi ise Etiyopya’daki Tana Gölü ile Burundi’deki göllerden beslenen Mavi Nil.

Nil havzasında 11 ülke var. Burundi, Ruanda, Tanzanya, Kenya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Uganda, Etiyopya ve Eritre, kaynak ülkeler olarak kabul edilirken, Mısır ve Sudan 6 bin 650 kilometrelik Nil Nehri'nin döküldüğü ülkeler statüsünü taşıyor.

Ancak “Afrika nehirlerinin babası” olarak kabul edilen Nil Nehri’nin Mısır için taşıdığı anlam diğer ülkelerden biraz daha farklı. Dünyanın en uzun nehri olan Nil, Mısır’ın kuzeyinde 240 kilometre genişlik, 160 kilometre uzunluğunda bir delta oluşturuyor.

 

Nil Deltası'nda yoğun bir insan nüfusu var. Burada yaklaşık 40 milyon insanın yaşadığı tahmin ediliyor. Nil’i tanrı kabul eden ve ona tapan firavunlar “Mısır, Nil’in bir armağanıdır” derlermiş.

Nil Deltası'nda yoğun bir insan nüfusu var. Burada yaklaşık 40 milyon insanın yaşadığı tahmin ediliyor.

Nil’i tanrı kabul eden ve ona tapan firavunlar “Mısır, Nil’in bir armağanıdır” derlermiş.

Su savaşına doğru mu?

Bölgede, iki ülke arasında su savaşının çıkmasından endişe ediliyor.

Kahire yönetimi, Hedasi Barajı'nın, Mısır'ın tek su kaynağı durumundaki Nil Nehri'ndeki payına olası olumsuz etkilerinden endişe ederken, elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 90'ını hidroelektrik santrallerinden sağlayan Etiyopya ise Hedasi Barajı'yla enerji üretimini artırmayı amaçlıyor.

Özellikle Mısır ve Etiyopya tarafından yapılan sert açıklamalar, barajın iki ülke arasında "su savaşına" yol açabileceği endişelerini artırıyor.