Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez'den yeni anayasa mesajı

Yargıtaydaki İsmail Rüştü Cirit Konferans Salonu'nda düzenlenen 2024-2025 Adli Yıl Açılış Töreni'ne Kerkez'in yanı sıra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, yargı mensupları ve davetliler katıldı.

Törenin açılış konuşmasını yapan Yargıtay Başkanı Kerkez, adli tatilin bittiğini, yeni adli yılın başladığını dile getirdi.

Kerkez, yeni adli yıla başlarken yargı kurumlarının önünde yüz binlerce dosyanın bulunduğunu belirterek, "Gerek ilk derece ve bölge mahkemelerimizde gerekse Yargıtay ve Danıştay'da çok sayıda dosya olması, yargılama sürecinin uzamasının ve kararların geç kesinleşmesinin en önemli sebeplerinden biridir" dedi.

Yargının önüne bu kadar çok dosyanın gelmemesi için tedbirler alınmasının uygun olacağını kaydeden Kerkez, öncelikle dava sebeplerinin iyi incelenmesi, hukuk ve ceza alanında bu sebepleri giderecek şekilde ayrı ayrı çözümler üretilmesi gerektiğini söyledi.

Ömer Kerkez, yargının iş yükünün azaltılmasının ayrı bir seminer veya çalıştay konusu olduğunu dile getirerek, şöyle devam etti:

"Vatandaşlarımızın kendi aralarındaki bir hukuki ilişkiyi daha başlatırken, mutlaka önceden belirlenmiş, şekil ve ispat şartlarına uygun bir prosedüre uymaları, hukuki ilişkilerinde uyguladıkları davranış tarzı ve beklentilerinin hukuk sistemimiz ve mevzuatımızla uyumlu hale getirilmesi, hukuk sistemimiz ve mevzuatımız hakkında vatandaşlarımızın daha çok bilgilendirilmesi, vatandaşlarımızın hukuk kurallarına uyma ve başkalarının hakkına saygı duyma kültürünün geliştirilmesi, bir kişinin kendi haklarına saygı duyulmasını istiyorsa bunun tek yolunun başkalarının haklarına saygı duymaktan geçtiği bilincinin yerleştirilmesi, cezai yaptırımların, suç işlendikten sonra ıslah olmayı sağlamasının yanında, daha suç işlenmeden suçu önleyici etkiye sahip bir nitelikte olması, yargının üzerindeki iş yükünü azaltacak ve daha huzurlu bir toplum olmanın yolunu açacaktır."

Yargıtay Başkanı Kerkez, vatandaşların, davalarının yıllarca devam etmesi ve alacaklarını zamanında alamamaları konusundaki şikayetlerinde sonuna kadar haklı olduklarını belirtti.

Vatandaşların bu şikayetlerini giderebilmek için yeni adli yılda başta kendisi olmak üzere elinden geleni yapacaklarına dair söz veren Kerkez, "Hukuk bir gerekliliktir. Hukuk bir düzendir. Hukuk olmazsa olmazdır. Hukuk toplum halinde yaşama bilincidir. Vatandaşlarımız hangi işi, görevi veya mesleği yaparsa yapsın bütün hayatı boyunca hukukla beraber yaşayacak, hukuk her zaman yanı başında olacaktır" ifadelerini kullandı.

Hukuk bilincinin daha ilkokuldan itibaren verilmeye başlanması gerektiğine işaret eden Kerkez, "Hukuk kurallarına ve toplum kurallarına uyma fikri aşılanmalıdır. Koruyucu hekimliğin mantığı esas alınarak, tabiri caizse koruyucu hakimlik anlamında önleyici hukuk tedbirleri alınmalı, daha hukuki ihtilaf ortaya çıkmadan bunu engelleyecek, çıkması halinde ise çok hızlı ve pratik bir şekilde çözümünü sağlayacak düzenlemeler getirilmelidir" değerlendirmesinde bulundu.

Kerkez, adaletin; güçlüyü değil haklıyı korumak, haklı olanla empati kurabilmek, bir işçinin hakkını daha teri kurumadan verebilmek, alacaklıyı da borçluyu da işçiyi de işvereni de tüketiciyi de üreticiyi de kiracıyı da kiraya vereni de mağduru da sanığı da aynı anda düşünebilmek ve herkese hakkını tam olarak verebilmek olduğunu dile getirdi.

Ömer Kerkez, şöyle devam etti:

"Adalet, arka sokaklarda bisikleti çalındığı için ağlayan bir çocuğun yüzünü güldürebilmektir. Adalet, okul çıkışı güle oynaya evine giderken önce kaçırılan, sonra günlerce kötü muamele edilen ve sonra da hunharca öldürülen, henüz 13-14 yaşındaki bir kız çocuğunun annesinin yüreğindeki acıyı hissedebilmektir. Adalet, eşi ve çocukları için saçını süpürge eden, sonra da kapının önüne bırakılan, eziyet edilen, dövülen, vurulan kadınlarımızın başını öne eğdirmemektir."

"Adalet liyakattir, liyakat adalettir"

Yargıtay Başkanı Kerkez, "Adalet liyakattir, liyakat adalettir" ifadelerini kullandığı konuşmasında, adaletin tesisi adına görev yapan hakim ve savcıların mesleğe ilk alımlarında, ehliyet, kabiliyet, kapasite, karakter, özgüven gibi özelliklerin hepsini içinde barındıran liyakat hususuna çok büyük önem verilmesi gerektiğini vurguladı.

Hakim-savcıların mesleğe başlarken, mesleği en iyi şekilde yapma konusunda bilgi ve beceriye sahip olmaları gerektiğini dile getiren Kerkez, mesleğe başladıktan sonra da kendilerini sürekli geliştirmeleri gerektiğini söyledi.

Kerkez, "Yaşadığı toplumun karakterini, hassasiyetlerini, beklentilerini, kültürünü ve geleneklerini çok iyi öğrenen, diğer yandan dünyadaki hukuki gelişmeleri çok iyi takip eden hakim-savcılarımızın görevlerini daha iyi yapacakları kuşkusuzdur" diye konuştu.

"Hukukun üstünlüğünün mutlaka tesis edilmesi son derece elzemdir"

Yargıtay Başkanı Kerkez, "Toplumların bir arada sağlıklı ve huzurlu bir şekilde yaşayabilmeleri için dikkat edilmesi gerekli en önemli kavramlardan biri hukukun üstünlüğüdür" dedi.

Hukukun üstünlüğü kavramının, demokrasiyi demokrasi yapan diğer tüm ilkelerden, hatta belki de demokrasinin kendisinden bile üstün bir kavram olduğunu söyleyen Kerkez, "Bir toplumda düzenin sağlanması, güvenin oluşturulması, endişenin olmaması ve gelecekten emin olunması için hukukun üstünlüğünün mutlaka tesis edilmesi son derece elzemdir" dedi.

"Ülkemize ve milletimize yakışan bir anayasayı oluşturacağımıza yürekten inanıyorum"

Ömer Kerkez, hukuk kurallarının ve güncel mevzuatın, vatandaşların haklarını yeteri kadar ve olması gerektiği gibi koruyamadığının düşünülmesi halinde bu eksikliğin yasama organı tarafından giderilmesi gerektiğini belirtti.

"Ülkemizin daha demokratik, daha özgürlükçü, daha çağdaş ve daha kapsayıcı bir anayasaya ihtiyacı vardır" değerlendirmesinde bulunan Kerkez, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Yeni anayasamızın gerek hazırlık süreci gerekse içeriği itibari ile bu ülkeyi seven herkesi kapsayıcı nitelikte olması son derece önemlidir. Milletimizin ufkunu açan, çağdaş medeniyetler seviyesinin de üstüne çıkmamızı sağlayacak, bir yandan kendi tarih ve kültürümüzü yansıtan, diğer yandan evrensel nitelikte olan güzel bir anayasa ile gelişme sağlayacağımız kuşkusuzdur. Ülkemizi çok seven ve ülkemiz için en iyisini isteyen herkesin bir araya gelmesi ile ülkemize ve milletimize yakışan bir anayasayı oluşturacağımıza yürekten inanıyorum."

Kerkez'den "Milli Hukuk Sistemi" önerisi

Yargıtay Başkanı Kerkez, Avrupa hukukuna uyum sağlamaya çalışmak yerine Avrupa ve dünya hukukuna yön veren "Milli Hukuk Sistemi" önerisinde bulundu.

Bu yönde yoğun çalışmalar yapılması gerektiğini vurgulayan Kerkez, "Bizler tarihimizle, kültürümüzle, karakterimizle ve adaletimizle nam salmış bir milletiz. Bu nedenle, hak kavramının tam olarak tecelli ettiği örnek bir anayasa ve buna uygun bir yargı ve hukuk sistemimizle dünyaya örnek olmamızın önünde hiçbir engel yoktur" ifadelerini kullandı.

Avrupa ve dünyanın hak, hukuk, adalet, vicdan ve insanlık konusunda sınıfta kaldığını belirten Kerkez, "Dünyanın gözü önünde Filistin'de, Gazze'de insanlık dışı zulümler yapılmaktadır. Bu zulüm, bunu yapanlara dahi uygulamakta, insanın tereddüt edebileceği kadar büyük ve acı bir vahşettir. Bu zulmü yapanlar bir gün mutlaka cezalarını çekeceklerdir. Çünkü ilahi adalette zaman aşımı yoktur" diye konuştu.

"Doğruları yapmak, yanlışların hepsini bertaraf etmeye yetecektir"

Yargıtay Başkanı Kerkez, geçmişte FETÖ'nün yargı kurumları içerisinde de yapılanma yoluna gittiğini, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından örgütün önemli ölçüde "belinin kırıldığını" ifade etti.

Bundan sonra, FETÖ benzeri bir paralel yapı kurulmasına devletin ve milletin asla müsaade etmeyeceğini kaydeden Kerkez, "Bunu sağlamanın en önemli yolu doğruluk, objektiflik ve liyakattir" dedi.

Çerçevesi önceden belirlenmiş, evrensel kurallara dayalı, bilgi ve çalışmanın öne çıktığı, liyakat temeline dayanan objektif bir sistemin her zaman en doğru sistem olacağını belirten Kerkez, "Doğruları yapmak, yanlışların hepsini bertaraf etmeye yetecektir" şeklinde konuştu.

Bu kapsamda hakim ve savcılara büyük işler ve sorumluluk düştüğünü dile getiren Kerkez, "Ülkemizde yargı; insan haklarına saygı ve özgürlükler fikrini aklına, bağımsızlığın gücünü kararına, tarafsızlık ve adalet duygusunu yüreğine kazımış hakim ve savcılarımızın omuzlarında her zaman yükselmeye devam edecektir" ifadelerini kullandı.

Ömer Kerkez, konuşmasının sonunda, yeni adli yılda adalet ve güven ortamının daha da gelişmesini, davaların daha çabuk sonuçlanmasını, vatandaşların haklarına daha hızlı ulaşmasını temenni etti.